Solunum Egzersizleri
Solunum egzersizleri, havadan alınan temiz oksijen ile akciğerlerin dışarıya attığı kirli oksijen solunumun temelidir. Solunumu ilk olarak burun başlatır. Bir canlı solunum yapamazsa, canlılığını kısa sürede yitirir. Kişinin solunum yapmasına engel teşkil herhangi bir rahatsızlığı varsa, nefessiz kalma hissinin azaltılması için solunum egzersizleri yapılması faydalı olur.
Özellikle akciğer hastalıklarında solunum egzersizlerinin faydası yüksektir. Solunum egzersizleri aynı zamanda rahat nefes almayı sağlar. Solunum egzersizleri hastalar tarafından öğrenildikten sonra daha rahat nefes almaya başlayacaklardır.
Solunum egzersizleri nelerdir?
Diafragmatik solunum egzersizi: Bunun için yer çekiminin diyaframa yardımcı olduğu bir pozisyon olan yarı yatar pozisyona gelinir. Bu esnada omuz ve boyun kasları da gevşetilir. Burundan nefes alırken, bir yandan elinizle kaburgaların altını yani karnınızı tutun. Yavaş ve derin nefes alırken, göğüs serbest kalmalıdır. Karın hafifçe yükselmelidir. Daha sonra ağızdan nefesi yavaşça verin. Bu 3-4 defa tekrar edilmeli ve hiperventilasyon yapılmamalıdır. Elinizi karnınıza koyarak, yapılan hareketin farkına varabilirsiniz. Bu solunum egzersizi öğrenildiğinde ayakta, oturur halde bile yapılabilir. Özellikle merdiven çıkma, yürüme esnasında faydalı olur.
Segmental solunum egzersizi: Hastalarda akciğerin bir bölümü sakin şekildeyken, belli bir bölgenin genişletilmesi halen tartışmalıdır.
Fakat ağrı, fibrozis , pnömani, atelektazi gibi sorunlarda akciğerin bazı yerlerinde hipoventilasyon ortaya çıkabilmektedir. Bunun için orta ve üst loblar için uygulanabilecek segmental solunum egzersizleri vardır. Bu solunum egzersizleri; - Lateral kostal genişleme: bu tek taraflı ya da çift taraflı uygulanabilir. Yatar pozisyonda başlanan egzersiz daha sonradan otururken de yapılabilir. Alt kaburgaların yanlarına ellerinizi yerleştirin. Bu sayede dikkatinizi buralara verirsiniz. Nefes vererek kaburgalardaki içe doğru hareketi hissedebilirsiniz. Nefes verirken hastanın kaburgalarına ellerinizle basınç uygulayın. Nefes alnadan önce göğüs bölgesine aşağı ve içeriye doğru hızlı esnetme hareketi yapın. Hasta nefes aldığında alt kaburgalara hafifçe direnç uygulayıp, hissetmesini sağlayın. Nefes verme sırasında kaburgalara aşağı ve içeri bastırıp hastaya yardımcı olun.
- Posterior bazal genişleme: Hasta yarı uzanmış şekildeyken genellikle sekresyonlar alt loblarda posterior segmentlerde birikmektedir. Özellikle cerrahi bir girişim sonrasında bu yaşanır. Bu nedenle posterior bazal segmentleri genişletecek solunum egzersizleri hastalar açısından çok faydalı olur. Oturur haldeki hastanın kalçaları hafifçe bükülür ve hasta önüne konulan yastığa eğdirilir. Yine ellerle alt kaburgalardaki lateral kostal genişleme takip edilir.
Büzük dudak solunum egzersizi: bu egzersizde dudaklar büzülür ve kontrollü şekilde nefes verme hedeflenir. Fakat hastanın zorlanmaması gerekir. Rahat bir pozisyonda olan hasta burundan nefes almalı, dudaklarını büzüp üfler gibi nefesini vermelidir. Bu esnada karın kasları kasılmamalıdır.
Pozitif ekspiratuar basınç solunum egzersizi: bu solunumda hasta dik pozisyonda olduğunda, dirsekler masaya dayanarak egzersiz yapılır. Maske ağızlık kullanılabilir. Hasta nefesini alarak 2-3 saniye tutar, nefesini yavaşça verir. Bunu 10-15 defa tekrarlar. Maskeyi çıkararak güçlü bir şekilde öksürerek hava yollarında hareketlenen sekresyonları çıkarırlar. Bu egzersiz 4-5 defa tekrarlanır ve yaklaşık 15 dakika sürer.
Glossofaringeal solunum egzersizi: bu solunum egzersizleri arasında özellikle polimyelit yüzünden ağır solunum yetmezliği çeken hastalar açısından faydalıdır. Hastanın boyun kasları da kullanılarak yapılan glossofaringeal solunum ventilatare olan bağımlılığın azalmasına yardımcı olur. Bunun için 6-10 defa hasta hava yutar ve ağzını kapatarak, dilini arkaya atar. Böylece farikste hapsetmiş olur. Glottis açıldığı zaman hava akciğerlere geçerek egzersiz tamamlanmış olur.
19.01.2024 11:02:13
Solunum Egzersizleri ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|